Intymne wideo, marsze poparcia kobiet i "zdrada". W Rosji kochają go lub nienawidzą, ale lepszego nie ma

***

Wielu kibiców uważa, że nadal jest on najlepszym bramkarzem w kraju, ale selekcjoner kadry, Stanisław Czerczesow, był ostatecznie zmuszony przekazać im złą wiadomość.

- Odbyliśmy ostatnią rozmowę telefoniczną 9 maja - zdradził rosyjski trener. - Na tę chwilę Igor nie jest gotowy, żeby nam pomóc. To koniec tej dyskusji.

Czerczesow liczył początkowo, że lukę między słupkami rosyjskiej bramki wypełni Guilherme Marinato z Lokomotiwu Moskwa, ale ten został zmieniony w przerwie meczu Ligi Narodów przeciwko Serbii - po tym, jak puścił cztery gole - i w ogóle nie znalazł się w turniejowej kadrze. Podstawowym bramkarzem ma być kapitan Dinama Moskwa, Anton Szunin.

Obrona, niestety, również stanowi problem. Czerczesow ma do dyspozycji paru utalentowanych, acz niedoświadczonych środkowych obrońców (Igora Diwiejewa i Romana Jewgieniejewa), których trudno uznać za alternatywę dla Gieorgija Dżykiji ze Spartaka Moskwa oraz Andrieja Siemionowa z Achmata Grozny.

Rosja ma za to pole manewru w środku pola - jest kilku defensywnych pomocników, jeden biegający od pola karnego do pola karnego (“box-to-box”) oraz “numer 10” - choć mniejsze na skrzydłach. Andriej Mostowoj nie był w zakończonym sezonie podstawowym zawodnikiem Zenita, podobnie jak jego klubowy kolega - Jurij Żyrkow. Były gracz Chelsea skończy w sierpniu 38 lat, w czym Czerczesow nie widzi żadnego problemu.

- Jaki sens ma zaglądanie do paszportu? - zapytał selekcjoner. - Ja grałem w reprezentacji do 40. roku życia. Jeśli zawodnik staje na wysokości zadania, nie można sztucznie odsunąć go od zespołu. Wszystko powinno odbywać się naturalnie.

Wszyscy napastnicy reprezentacji Rosji są wysocy i silni, choć nie najlepiej wyszkoleni technicznie. Takich Czerczesow wydaje się jednak cenić najbardziej. Fiodor Smołow, czyli zawodnik słabiej grający w powietrzu, nie znalazł się nawet wśród powołanych. Czerczesow lubi dośrodkowania do wysokich napastników i chce, by byli oni w stanie dużo biegać oraz wywierać ciągłą presję na rywalach przez 90 minut. To nic ładnego, ale może okazać się efektywne.

To człowiek wielu systemów gry - w spotkaniach eliminacji mistrzostw świata 2022 przeciwko Malcie, Słowenii i Słowacji stosował 4-2-3-1, 4-4-1-1, 3-5-1-1, 4-3-1-2 oraz 3-4-1-2 - którego wyjściowa jedenastka często jest trudna do przewidzenia. Nie ma za to wątpliwości, że on wierzy w siebie i drużynę. Pozostaje zobaczyć, jak daleko go to zaprowadzi.

Były bramkarz, Czerczesow został selekcjonerem reprezentacji Rosji po katastrofalnym występie na Euro 2016, kiedy “Sborna” zajęła ostatnie miejsce w grupie i przegrała 0:3 z Walią. Obecny szkoleniowiec doprowadził zespół do ćwierćfinału organizowanych przez Rosję mistrzostw świata dwa lata później, ale nie jest ulubieńcem kibiców. Zawdzięcza ten fakt wrażeniu, jakie pozostawia po sobie podczas wywiadów - często jest bardzo opryskliwy, a jego ulubionym zdaniem jest: “nie mamy [danego słowa] w naszym słowniku”. Czerczesow odmawia odpowiedzi na pytania zawierające słowo “problem”; zamiast niego mówi o “trudnościach”. Z tego samego powodu nie ma dla niego meczów “towarzyskich”. Nie istnieją też “błędy” - tylko “mankamenty” czy “nieprawidłowe kalkulacje”. W sumie jest ponad 20 słów, których Czerczesow nie lubi. Rosyjski selekcjoner mówi płynnie po niemiecku i angielsku. Po zakończeniu kariery zawodniczej mieszkał przez sześć lat w Austrii, gdzie dorastały jego dzieci. Często zabiera tam drużynę na obóz przygotowawczy.

Artiom Dziuba. Połowa rosyjskich kibiców absolutnie go kocha (zjawisko nazwano “Dziubamanią”). Druga połowa absolutnie go nienawidzi, a zwłaszcza kibice Spartaka Moskwa, którzy nie wybaczyli mu przejścia do Zenita. Pod koniec 2020 roku znowu podzielił opinię publiczną, kiedy na światło dzienne wypłynęło wideo, na którym wydawał się masturbować. Odsunięto go wtedy od reprezentacji i pozbawiono roli kapitana Zenita.

- Nie jestem doskonały - powiedział, gęsto się tłumacząc. - Wszyscy jesteśmy grzesznikami. Mogę obwiniać tylko siebie.

Później wielu muzyków, aktorów i polityków okazało mu jednak wsparcie. W Moskwie zorganizowano nawet marsz kobiet, z bannerami o treści: “Jestem/jesteśmy Dziubą” i “Nie zawstydzony”. Dziuba znalazł się ponownie na czołówkach gazet kilka tygodni temu, kiedy celebrował trzeci z rzędu dla Zenita tytuł mistrza Rosji. Przebrał się za superbohatera Deadpoola z serii Marvel, a jego tweet z wydarzenia polubił aktor Ryan Reynolds.

Bramkarz Anton Szunin zadebiutował w reprezentacji w 2007 roku i zagrał na Euro 2012, ale nigdy nie był widziany jako “numer 1”, do teraz. Po koszmarze Guilherme przeciwko Serbii 34-latek został podstawowym wyborem Czerczesowa. Szunin był jednym z nielicznych zawodników, którzy nie odeszli z Dinama Moskwa po szokującym spadku tego klubu z ligi w 2016 roku. Jego najsłynniejsza chwila w karierze miała miejsce prawdopodobnie cztery lata wcześniej, kiedy kibice Zenita rzucili na boisko petardę, a ta wybuchła prosto pod jego nogami, uszkadzając mu ucho i oko. Mecz przerwano, a Dinamo przyznano walkower.

Szunin; Kudriaszow, Dżikija, Siemionow; Żyrkow, Ozdojew, Zobnin, Mario Fernandes; Miranczuk, Gołowin; Dziuba.

“Katiusza” jest starą, sowiecką piosenką, którą rosyjscy kibice śpiewają od zawsze. Opowiada o dziewczynie o takim imieniu (zdrobnienie od Katarzyny), która śpiewa dla swojego ukochanego, służącego w wojsku. Piosenkę nagrano w 1938 roku. Stała się popularna podczas drugiej wojny światowej. Taką samą nazwę miała wyrzutnia rakietowa używana wtedy przez ZSRR. Kiedy Rosję wykluczono z Igrzysk Olimpijskich w Tokio oraz Pekinie, rosyjscy sportowcy chcieli wykorzystać “Katiuszę” jako swój “neutralny” hymn. Ich prośba została jednak odrzucona przez Trybunał Arbitrażowy do spraw Sportu.

“Судья продажная. Козел ты.” “Sędzia został przekupiony. Jesteś kozłem.”

Ten zwrot należy do czeczeńskiego przywódcy Ramzana Kadyrowa, który w 2013 roku wykorzystał stadionowy system nagłaśniający, by wykrzyczeć go podczas spotkania Tereka Grozny z Rubinem Kazań. Rosyjscy kibice posługują się nim, kiedy tylko czują się pokrzywdzeni decyzją sędziego. Jego bardziej nowoczesną wersję stanowi “Проверим-проверим”, czyli “sprawdzimy, sprawdzimy”. To wyrażenie ukuł w sierpniu ubiegłego roku arbiter Wasilij Kazarczew, kiedy w trakcie meczu Spartaka Moskwa przeciwko Soczi poprosił VAR o sprawdzenie swojej bardzo kontrowersyjnej decyzji o podyktowaniu rzutu karnego dla Soczi. Decyzję zatwierdzono, co wywołało wielki skandal, a właściciel Spartaka, Leonid Fedun, zagroził nawet, że wycofa drużynę z rozgrywek.

“Можешь дома сидеть.” “Możesz siedzieć w domu.”

Ukute w 2012 roku przez byłego pomocnika reprezentacji Rosji i Zenita, Romana Szyrokowa, w odpowiedzi na słowa kibica, który w złości powiedział piłkarzowi: “jestem kimś, kto jeździ za tobą po całej Rosji”. Jako jeden z najbardziej popularnych memów w rosyjskim futbolu, z pewnością zostanie wielokrotnie wykorzystany w przypadku wczesnego odpadnięcia reprezentacji z turnieju.

“Ваши ожидания – ваши проблемы.” “Twoje oczekiwania są twoimi problemami.”

Odpowiedź Andrieja Arszawina, do kibica, po kiepskim występie reprezentacji Rosji na Euro 2012. Można ją wykorzystać w rozmaitych okolicznościach.

Kibice Spartaka Moskwa robili podczas kwarantanny zakupy dla starszych fanów. Pomagali im też kapitan zespołu, Gieorgij Dżykija oraz napastnik Aleksandr Sobolew.

- Dżykija zwrócił się do nas jako pierwszy - wspominał jeden z kibiców. - Zadzwonił do nas i zapytał: “słuchajcie, jak mogę wam pomóc?” Opowiedział również o naszej kampanii w mediach społecznościowych, co, jeśli dobrze rozumiem, uruchomiło reakcję łańcuchową. Inni piłkarze zdecydowali się następnie wesprzeć nas finansowo.

***

Gosza Czernow pisze dla dziennika Sport-Express

Obserwujcie go na Twitterze @G_o_s_h_a

Pozostałe teksty z serii EUROekspert powstałe we współpracy z The Guardian znajdziesz TUTAJ