Transseksualna piłkarka Sammy Walker: Przez homofobię i transfobię w sporcie byłam przerażona [NASZ WYWIAD]

SAMMY WALKER: Ja po prostu kochałam grać. Uwielbiałam rywalizację oraz prowadzące do niej treningi i rozwój. Moja rodzina jest pozytywnie zakręcona na punkcie futbolu, więc nieuniknionym było, że i ja zacznę prędzej czy później kopać. Kiedy dorastałam, zdałam sobie sprawę, że być może jestem na tyle dobra, by grać na nieco wyższym poziomie, ale pieniądze czy popularność nigdy nie były moją motywacją. Moim celem zawsze było za to być najlepszą. Bez znaczenia, dla którego klubu w danym momencie grałam.

Moje osobiste problemy z tym, kim właściwie jestem, odegrały sporą rolę w sposobie, w jaki podchodziłam do gry. W tamtym czasie, kiedy grałam na wysokim poziomie w akademii, wszystko ukrywałam w swoim profesjonalnym podejściu i skupieniu całej energii na osiągnięciu jak najwyższego poziomu. Wiedziałam już jednak wtedy, kim tak naprawdę jestem i że nie mogę być sobą i jednocześnie występować na boisku. Dlatego właśnie zdałam sobie sprawę, że piłka nożna nie stanie się moim zawodem, a od futbolu oddaliłam się na tyle, że nie grałam przez w sumie dekadę.

Nie miał on wpływu na to, że zdałam sobie sprawę z tego, kim jestem. Pozwolił mi jednak unikać mojej rzeczywistości. Homofobia i transfobia w sporcie sprawiły, że byłam przerażona tym, że nigdy nie będę zaakceptowana. Bałam się wyśmiania czy wykluczenia, więc ukrywałam, kim naprawdę jestem.

Tolerancja sama w sobie jest problemem, ponieważ jeśli tolerujesz pewną grupę ludzi, ale jej nie akceptujesz, poniekąd dajesz swoje przyzwolenie na system opresji. To akceptacja, a nie tolerancja, jest tym, czego potrzebują ludzie. W moim życiu tolerancja dla osób LGBTQ+ istniała od zawsze, ale towarzyszyły jej jednocześnie kpiny i wykluczenie. Gdybym czuła się wtedy akceptowana, oczywiście szybciej zdecydowałabym się na tranzycję, ale tak nie było. Sporo się rzecz jasna zmieniło, ale wciąż mamy do czynienia w sporcie z ogromnym problemem dotyczącym homofobii i transfobii.

Z tym, że w moim przypadku było gorzej, akurat się nie zgodzę. Justin został wtedy okrutnie potraktowany i w konsekwencji odebrał sobie życie. Jeśli to jest jednak wciąż najczęściej wspominany precedens, nie powinno dziwić, że nie widzieliśmy wielu innych piłkarzy dokonujących coming outów. Jako transkobieta muszę mierzyć się w sporcie kobiecym z innymi wyzwaniami, głównie tym, że ludzie uważają, że mam nad innymi zawodniczkami przewagę, podczas gdy tak nie jest. Geje w męskim futbolu muszą z kolei stawić czoła ogromnej kulturze toksycznej męskości.

FA (angielska federacja piłkarska - przyp. red.) wytyczyła jasne zasady dotyczące transseksualnych zawodniczek i ich rywalizacji w oficjalnych rozgrywkach. Musisz spełnić odpowiednie wymagania hormonalne oraz przejść badania, które potwierdzą, że nie masz przewagi nad innymi piłkarkami. Kiedy po raz pierwszy wróciłam do futbolu, jedynie trenowałam, ponieważ nie spełniałam tych wymagań. Poza tym to był dość niski poziom, więc biorąc pod uwagę jeszcze moje doświadczenie i umiejętności, było jeszcze ciężej mi się tam wpasować.

Musimy wykazywać się odpornością i realizmem. Kiedy nie spełniałam wymogów i nie mogłam grać z kobietami, znalazłam na szczęście bezpieczną i bardzo otwartą przystań w lidze mieszanej, w której mogły występować osoby o każdej płci i orientacji. Pomogło mi to wyrobić sobie odpowiednią formę oraz po prostu cieszyć się grą bez obawy, że będę tam jakoś niemiło przyjęta. Teraz mogę już jednak grać z innymi kobietami. To wszystko było dość żmudnym, acz niezbędnym procesem.

Pernille i Magdalena są po prostu parą zakochanych w sobie osób, które postanowiły się tym podzielić ze światem. Ta sytuacja jedynie podkreśla, że męski świat zdominował podejście do gry. Podczas gdy osoby śledzące futbol kobiecy podziwiały je za piękny sposób, w jaki postanowiły ukazać wszystkim łączącą je relację, w męskim świecie zyskał rozgłos głównie przez to, że są pięknymi kobietami i zrobiły coś, co wielu mężczyzn uważa za atrakcyjne. Dla mnie jest to przykład uprzedmiotowienia kobiet.

Pernille jest świetną piłkarką i ludzie powinni podziwiać ją właśnie za jej grę, nie jej wygląd czy życie osobiste. Zresztą tego typu sytuacje widzimy też po części w męskim futbolu. Media często za bardzo koncentrują się w jego przypadku choćby na przepięknych żonach piłkarzy, podczas gdy futbol powinien pozostać futbolem i niczym więcej.

Ten słynny angielski “banter” (żarty, przekomarzanie się - przyp. red.) może być toksyczny, ale wcale nie musi. Spotkałam się z tym tylko w męskim futbolu. Kiedy grałam w mieszaną piłkę lub tę kobiecą, toksyczna atmosfera po prostu nie istniała. Sądzę, że dla wielu młodych sportowców strach przed odrzuceniem i wyśmianiem może być paraliżujący. Dla mnie taki był.

Prawda jest taka, że nie możesz zmusić nikogo do akceptacji innych. Możesz natomiast sprawić, by te przestarzałe podejście stało się jedynie pojedynczymi przypadkami, ale do tego wszystko potrzeba edukowania kolejnych pokoleń. Ten postęp jest w tej sytuacji dość stopniowym procesem. Młodzi zawodnicy i fani w Wielkiej Brytanii mają inne podejście niż ci starsi, ponieważ dorastali oni w innej kulturze i okolicznościach.

Kluczem jest nie tylko edukacja, ale również zachęcanie ludzi to zauważania tych złych zdarzeń. Jeśli widzisz kogoś wykluczającego inną osobę, nie wahaj się i powiedz coś! Do takich negatywnych sytuacji nie dochodzi wtedy, gdy robią je złe osoby, ale gdy dobrzy ludzie przechodzą obok, niczego nie dostrzegając.

Na Wyspach istnieje bardzo mały, ale jednocześnie również bardzo głośny ruch przeciwko transseksualizmowi, który uważa, że nie powinniśmy mieć takich samych praw, jak reszta społeczeństwa. Przez lata próbowali oni wmówić ludziom, że osoby takie jak ja zdominują sport i sprawią, że inne kobiety nie będą potrafiły na równi z nami rywalizować. Jest to oczywiście rażąca nieprawda, w dodatku niepoparta żadnymi faktami. Osoby transseksualne mogą uczestniczyć w zawodach sportowych na wysokim poziomie już od wielu lat i jeszcze przecież nie widzieliśmy, by w tego typu zawodach taki sportowiec pobił rekord świata.

Nie było transseksualnego sportowca, który byłby w swojej dyscyplinie najlepszy na świecie czy w pełni ją zdominował. Ja sama wysłałam kiedyś do krytykujących mnie ludzi filmik, na którym byłam jedną z grających osób. Kazałam im mnie na nim wskazać, co przecież wydawać by się mogło łatwe, skoro rzekomo miałam nad innymi zawodniczkami zdecydowaną przewagę. Ani jedna z tych osób nie wskazała jednak na mnie, zamiast tego sugerując, że to większe ode mnie koleżanki z drużyny są transseksualnymi zawodniczkami.

Jest to nawet bardzo ironiczne. Często żartuję, że wiele kobiet, przeciwko którym gram, jest zdecydowanie większym zagrożeniem dla mnie! Nie jestem zawodniczką opierającą swoją grę na sile fizycznej i nigdy tak nie było. Nie jestem ani przesadnie wysoka, ciężka, silna czy najszybsza w moim zespole.

Jeśli chodzi o sporty kontaktowe, biologia odgrywa w nich znacznie mniejszą rolę niż fizyka. Jeśli masz przed sobą 80-kilogramową zawodniczkę, która decyduje się wykonać wślizg w nogi 60-kilogramowej przeciwniczki, lżejsza z nich zawsze jest narażona na dużo większe konsekwencje. Jeśli naprawdę chodziłoby o bezpieczeństwo, pewnie musielibyśmy wprowadzić w piłce kategorie wagowe.

To prawda, nie jestem aktywistką. Chcę po prostu, by ludzie znali fakty. Jest bardzo dużo dezinformacji wokół tematu osób transseksualnych. Mam nadzieję, że będę w stanie trochę doedukować ludzi w tym aspekcie i wtedy będą oni sami w stanie wyrobić sobie jakąś opinię. Jeśli mogę pokazać jakąś drogę innym, to super, ale wolałabym najpierw zająć się całą tą obecną sytuacją. Kultura piłki nożnej potrzebuje zmiany, a ja sama odgrywam tylko małą rolę w dużo szerszym procesie.

Nie musi to być nawet koniecznie sport. Akceptacja jest kluczowa dla zdrowia psychicznego nas wszystkich, nie tylko osób LGBTQ+. Dlatego też ćwiczenia czy ogólnie ruch odgrywa tak ważną rolę przy podtrzymywaniu prawidłowego samopoczucia. Ze swojego doświadczenia mogę powiedzieć, że gra w piłkę nożną i bycie zaakceptowanym przez mój zespół jest bardzo ważnym elementem tego, jak się czuję.

Przede wszystkim to, by byli odważni i silni, a także żeby po prostu byli sobą. Być może obawiają się konsekwencji takiego postępowania i to też jest w porządku, jako że ciężko jest być właśnie sobą w wrogim sobie środowisku. Jeśli chodzi o mnie, nigdy nie chciałam być osobą publiczną ani też znaną przez pryzmat grania w piłkę jako transseksualna kobieta. Zdałam sobie jednak sprawę, że ktoś musi być tą pierwszą, która zabierze głos i aktywnie powalczy o jakąś zmianę.

Wcale nie zyskuję na tym, że nią jestem, ale znajduję pocieszenie w tym, że jestem częścią zmiany, która będzie miała swoje dobre skutki dla ludzi w przyszłości. Społeczeństwo rośnie w siłę tylko wtedy, gdy starsi ludzie sadzą drzewa, pod których cieniem nigdy sami nie będą mogli się skryć. Jeśli w polskim futbolu znajdzie się ktoś, kto poczuje, że może dokonać tej zmiany, powinien zacząć działać. Bądź zmianą, którą chcesz ujrzeć!