Mistrzostwa Europy 2020 (2021) w piłce nożnej

Mistrzostwa Europy, które miały zostać pierwotnie rozegrane w czerwcu i lipcu 2020, przeniesiono na rok 2021. To skutek pandemii COVID-19, która w 2020 roku wywróciła świat (także futbolu) do góry nogami. Oficjalnie postanowiono jednak pozostać przy nazwie EURO 2020 dla uczczenia 60. rocznicy organizacji pierwszych w historii mistrzostw Europy w piłce nożnej. Ma to służyć również jako pamiątka tego, jak cała futbolowa rodzina zjednoczyła się w walce z pandemią, która wybuchła na początku 2020 roku. Pozwoli to uniknąć także produkowania "dodatkowych śmieci", ponieważ większość produktów związanych z turniejem została przygotowana już wcześniej.

Mistrzostwa Europy w piłce nożnej to turniej rozgrywany co cztery lata, a udział w nim biorą 24 najlepsze reprezentacje ze Starego Kontynentu. Do 1992 roku włącznie udział w nim brało zaledwie 8 drużyn. Euro 2012 było natomiast ostatnim turniejem, w którym uczestniczyło 16 zespołów. W 2016 roku liczba uczestników znów uległa powiększeniu i aktualnie jest ich aż 24. 

W 2020 roku zostaną rozegrane kolejne, szesnaste już mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Będą one absolutnie wyjątkowe pod względem organizacyjnym, ponieważ jest to pierwsze Euro, którego gospodarzem będzie nie jeden czy dwa kraje, ale aż jedenaście miast ze Starego Kontynentu. Co ciekawe, EURO 2020 planowano rozegrać w dwunastu miastach. Na ostatniej prostej dokonano jednak minimalnych zmian na tym polu - z organizacji wycofał się irlandzki Dublin oraz hiszpańskie Bilbao, które zastąpiła Sewilla. Po raz pierwszy w historii EURO w trakcie turnieju użyty zostanie system VAR. 

Turniej potrwa dokładnie miesiąc i rozpocznie się 11 czerwca 2021 roku. Finał zaplanowano na 11 lipca. 

Mecze Mistrzostw Europy 2020 będą rozgrywane na: 

• Stadionie Olimpijskim w Baku (Azerbejdżan)

• Parken w Kopenhadze (Dania)

• Wembley w Londynie (Anglia) 

• Allianz Arena w Monachium (Niemcy)

• Puskas Arena w Budapeszcie (Węgry)

• Stadio Olimpico w Rzymie (Włochy)

• Johan Cruyff ArenA w Amsterdamie (Holandia) 

• Arenie Narodowej w Bukareszcie (Rumunia)

• Stadionie Kriestowskij w Sankt Petersburgu (Rosja)

• Hampden Park w Glasgow (Szkocja)

• Estadio la Cartuja w Sewilli (Hiszpania)

Na Wembley, gdzie zaplanowano finał, wejdzie 90 tysięcy kibiców. Arena meczu otwarcia to z kolei obiekt w Rzymie, mogący pomieścić prawie 73 tys. osób.

Reprezentacja Polski na Euro 2020 (2021) 

Do tej pory Polska rywalizowała na EURO trzykrotnie. W 2008 roku w Austrii i Szwajcarii nasi reprezentanci prowadzeni przez Leo Beenhakkera zajęli ostatnie miejsce w grupie. Podobna, bardzo niekorzystna, sytuacja miała miejsce na Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie. Wtedy “Biało-czerwoni” jako gospodarze pod wodzą Franciszka Smudy również okazali się najgorsi w swojej grupie, w której rywalizowali z Grecją, Rosją i Czechami. To odpadnięcie było jedną z największych porażek polskiej reprezentacji w XXI wieku.

Pierwszy sukces Polacy odnieśli w 2016 roku we Francji. Kadra Adama Nawałki rozegrała bardzo udany turniej i otarła się o strefę medalową. Pechowo przegrała jednak w ćwierćfinałowym meczu z późniejszymi mistrzami, Portugalią, po serii rzutów karnych. Był to najlepszy duży turniej w wykonaniu Polaków od dawna.

W EURO 2020 udział weźmie reprezentacja Polski prowadzona przez Paulo Sousę. Polska trafiła do grupy z Hiszpanią, Szwecją oraz Słowacją, która wywalczyła awans na mistrzostwa Europy 2021 poprzez baraże. Mecze Polaków na mistrzostwach Europy zostaną rozegrane w terminach: 14, 19 i 23. czerwca.

Zasady EURO 2020 (2021) dopuszczają możliwość wyboru 26-osobowego składu przez selekcjonerów. Z tego limitu skorzystał choćby właśnie Sousa, powołując na turniej kadrę, której liderami są Robert Lewandowski, Grzegorz Krychowiak, Piotr Zieliński czy Wojciech Szczęsny.

Paulo Sousa to portugalski trener, który dość niespodziewanie objął kadrę po zwolnieniu Jerzego Brzęczka. Nie wiadomo jeszcze, czy mistrzostwa Europy 2020 (2021) będą jedynym turniejem Sousy w roli trenera Polaków. Decyzja w tej sprawie zostanie podjęta po zakończeniu imprezy. 

Euro 2020 (2021) zasady ogólne i faworyci

24 uczestniczące w Euro 2020 (2021) drużyny zostały podzielone na sześć grup po cztery zespoły. W każdej grupie, od A do F, toczy się rywalizacja w systemie "każdy z każdym". Po rozegraniu trzech kolejek grupowych miejsca w fazie pucharowej zostaną przyznane na podstawie tabeli. Awans dalej wywalczą dwie pierwsze reprezentacje z każdej grupy oraz najlepsze ekipy z miejsc trzecich - konkretnie cztery z sześciu, wyłonione na podstawie korespondencyjnej mini-tabeli, w której najważniejszym kryterium będzie liczba punktów, a następnie bilans bramkowy oraz liczba strzelonych goli.

Od etapu 1/8 finału mistrzostwa Europy 2020 będą rozgrywane w systemie pucharowym. Każda porażka będzie równała się odpadnięciu z turnieju. I tak aż do finału na Wembley 11 lipca, którego zwycięzca zostanie mistrzem Europy w 2021 roku. Regulamin turnieju nie przewiduje - w przeciwieństwie do mistrzostw świata - meczu o brązowy medal.

Kto znajduje się w gronie faworytów EURO 2020 (2021)? Na pewno obrońcy tytułu, Portugalczycy, a także triumfatorzy ostatniego mundialu - Francuzi. Do tego zwyczajowo groźni będą: Włosi, Niemcy, Anglicy czy Belgowie. Zagadką pozostaje forma dwóch innych, standardowych czołowych zespołów - Hiszpanii i Holandii. Wśród ekip z drugiego szeregu liczymy na świetną grę reprezentacji Polski. Namieszać mogą też Ukraińcy, Duńczycy czy Szwajcarzy.

Historia EURO. MISTRZOSTWA EUROPY W PIGUŁCE

Idea utworzenia piłkarskich mistrzostw Europy narodziła się w głowie przedstawiciela francuskiej federacji, Henriego Delaunaya w 1927 roku. Jednak przez powstanie mistrzostw świata, które debiutowały w 1930, EURO musiało poczekać na swoją pierwszą edycję aż 30 lat.

EURO to jedne z najpóźniej rozpoczętych rozgrywek międzynarodowych. Inauguracyjny turniej we Francji odbył się dopiero w 1960 roku. Dla porównania Copa America, czyli Mistrzostwa Ameryki Południowej, rozgrywano już w 1916.

Pierwszy turniej odbył się już po śmierci Henriego Delaunaya, a puchar został nazwany jego imieniem. W inauguracyjnych finałach Mistrzostw Europy zagrały 4 drużyny: Francja, Jugosławia, Czechosłowacja i Związek Radziecki, który został pierwszym zwycięzcą rozgrywek. Spośród 17 drużyn, które wzięły udział w kwalifikacjach, na EURO nie pojechały takie reprezentacje jak: Anglia, Holandia, Włochy i Republika Federalna Niemiec.

Zgodnie z tradycją, która trwała od początku rozgrywek, kolejny turniej został zorganizowany 4 lata później. Tym razem gospodarzem zawodów była Hiszpania, której reprezentacja wygrała pierwszy tytuł właśnie w 1964 roku. Z tych drużyn, które grały również w poprzedniej edycji, został tylko Związek Radziecki, który uległa w finale na Santiago Bernabeu. Oprócz tego kwalifikacje przeszły pomyślnie Dania i Węgry.

Format rozgrywek wciąż pozostał niezmieniony, a na kolejnym turnieju we Włoszech zagrały: Związek Radziecki, Jugosławia i Anglia, ale podobnie jak 4 lata temu, gospodarze okazali się najlepsi. Był to drugi taki przypadek w zaledwie trzecim turnieju, a co ciekawe, w całej historii EURO podobny schemat powtórzył się już tylko raz - w 1984 roku we Francji.

Mistrzostwa Europy zyskiwały coraz większą popularność. W turnieju kwalifikacyjnym przed EURO 1968 udział wzięło aż 31 drużyn.

Gospodarzem kolejnej edycji była Belgia. Tego roku najlepszą drużyną Europy okazały się Niemcy, którzy w finale pokonali Związek Radziecki aż 3:0, a dwa gole podczas tego spotkania zdobył Gerd Muller - jeden z najbardziej bramkostrzelnych napastników w historii piłki na Starym Kontynencie. Dwa lata później wraz ze swoimi kolegami z kadry wygrał również mistrzostwa świata, których RFN był gospodarzem.

Turniej w 1976 roku był ostatnim, w którym udział brały tylko 4 drużyny. Wraz z nim skończyła się również zasada obowiązku wywalczenia miejsca w finałach w kwalifikacjach przez gospodarza. Tym razem mistrzostwa Europy mecze rozgrywały na terenie Jugosławii. Czechosłowacja wygrała wtedy w finale z Niemcami po serii rzutów karnych. Był to pierwszy przypadek w tych rozgrywkach, kiedy o ostatecznym rezultacie miały zadecydować jedenastki. Wcześniej mecze były powtarzane.

Właśnie podczas tej serii jedenastek miał miejsce najsłynniejszy rzut karny w historii. Czechosłowacki zawodnik Antonin Panenka podciął lekko piłkę zamiast kopnąć ją tradycyjnie, zmylił bramkarza i wykorzystał karnego. Takie zagranie spotyka się w piłce nożnej do dziś i zostało ono mianowane nazwiskiem wspomnianego piłkarza.

Nowa odsłona Euro - inny system i więcej drużyn

Od roku 1980 skład mistrzostw Europy został rozszerzony z 4 do 8 drużyn. Zmienił się również system rozgrywek. Reprezentacje nie grały już przeciwko każdemu rywalowi, który bierze udział w turnieju. Podzielono je za to na dwie grupy, z których najlepsze zespoły awansowały do fazy play-off. Pierwszy turniej w nowej odsłonie odbył się we Włoszech, a w finałowym meczu zwyciężyły Niemcy zdobywając swój drugi tytuł.

Kolejny turniej w 1984 roku zakończył się pierwszym wielkim sukcesem reprezentacji Francji, która była gospodarzem tej imprezy. „Trójkolorowi” zwyciężyli w finale z Hiszpanią 2:0. Podczas tego EURO niezwykłej rzeczy dokonał Michel Platini. Piłkarz Juventusu strzelił aż 9 goli w 5 meczach. W całej historii mistrzostw Europy statystyki tej nie powtórzył już żaden zawodnik. Od tej pory zniesiono również mecz o 3. miejsce. Przegrani półfinaliści nie rozstrzygali już między sobą kwestii brązowego medalu.

W 1988 roku swój największy sukces w historii osiągnęła reprezentacja Holandii. W finale na ziemi niemieckiej „Oranje” pokonali Związek Radziecki wynikiem 2:0. Bramki strzelali wtedy: kapitan drużyny, Ruud Gullit oraz Marco van Basten, którego gol stał się symbolem całej imprezy. Holenderski napastnik popisał się fenomenalnym uderzeniem z woleja z ostrego kąta i przelobował bramkarza rywali.

Nowości oraz niespodzianki - złoty gol i sensacyjni mistrzowie

Na UEFA EURO 1992 w Szwecji reprezentacja Danii pojechała w wyniku dyskwalifikacji Jugosławii. Podczas kwalifikacji drużyna ta nie wywalczyła sobie miejsca w finałach. Okazało się to niezwykłym uśmiechem losu, ponieważ wygrywając mecz za meczem, Dania doszła do finału, w którym pokonała drużynę Niemiec i zdobyła swoje pierwsze mistrzostwo Europy. Była to również pierwsza impreza, na którą pojechały Zjednoczone Niemcy oraz ostatnia składająca się z ośmiu zespołów.

W 1996 roku EURO odbyło się Anglii, a tytuł ponownie został zdobyty przez drużynę niemiecką. Podopieczni Bertiego Vogtsa w finale drugi raz na tej imprezie pokonali Republikę Czeską. Oba zespoły spotkały się wcześniej w fazie grupowej. W najważniejszym meczu turnieju na stadionie Wembley, Oliver Bierhoff, który pojawił się na boisku dopiero w 69. minucie zdobył 2 bramki na wagę złota. Można to potraktować tym bardziej dosłownie, że druga z nich była pierwszą w historii finałów Euro Złotą bramką, która podczas dogrywki zakończyła mecz. Od tego roku Mistrzostwa Europy terminarz składały z 31 spotkań.

Kolejny turniej w roku 2000 był pierwszym, którego gospodarzami były 2 kraje: Holandia i Belgia. Zdecydowanym faworytem była wtedy reprezentacja Francji - mistrzowie świata z 1998 roku. „Trójkolorowi” doszli do finału, w którym zmierzyli się z Włochami i spełnili oczekiwania odnosząc ostateczne zwycięstwo. Regulaminowy czas gry zakończył się remisem 1:1, ale w dogrywce Złotego gola zdobył napastnik David Trezeguet. Najlepszym zawodnikiem turnieju natomiast został wybrany Zinedine Zidane.

Kolejne EURO było niezwykle sensacyjne. Turniej w Portugalii w 2004 roku rozpoczął się i zakończył tym samym meczem - gospodarzy z Grecją. W drodze do finału Grecy wyszli z grupy, w której jej rywalami oprócz wspomnianych Portugalczyków byli Hiszpanie i Rosjanie. W ćwierćfinale pokonali mistrzów Europy - Francję, a w półfinale Czechów. Ostatni mecz przeciwko gospodarzom również zakończył się ich zwycięstwem. Grecja każde ze spotkań w fazie play-off wygrała wynikiem 1:0 i stała się jednym z najbardziej sensacyjnych triumfatorów w historii tych rozgrywek.

Mistrzostwa Europy w Polsce, dominacja Hiszpanii i rewanż za Grecję

Lata 2008-2012 to całkowita dominacja reprezentacji Hiszpanii, której trzon stanowili zawodnicy FC Barcelony zdobywający wtedy wiele trofeów w klubowych rozgrywkach krajowych i międzynarodowych. „La Furia Roja” wygrała w tych latach aż 3 wielkie turnieje z rzędu: EURO 2008 w Austrii i Szwajcarii, MŚ 2010 w RPA oraz EURO 2012 w Polsce i na Ukrainie. Finał tego ostatniego zakończył się rekordowym wynikiem 4:0. Hiszpania pokonała Włochów największą ilością bramek w historii finałowych meczów Euro.

Polska jako gospodarz EURO 2012 trafiła w grupie na rywali takich jak: Grecja, Czechy i Rosja. Podopieczni Franciszka Smudy mocno zawiedli oczekiwania kibiców i nie awansowali do kolejnej fazy. Z zaledwie dwoma punktami zajęli ostatnie miejsce w grupie A. Podczas finału pomiędzy Hiszpanią a Włochami na Euro wyniki oglądalności wynosiły 300 milionów widzów na całym świecie. Był to więc najchętniej oglądany mecz w historii rozgrywek.

Kolejny turniej w 2016 roku odbył się we Francji, a liczba drużyn z 16 wzrosła do 24. Postrzegani jako faworyci Hiszpanie zawiedli na drugiej dużej imprezie z rzędu - mundial 2014 również zakończył się dla nich klęską. Na głównego faworyta wyrosła reprezentacja Francji - gospodarz tej edycji EURO. Mimo lepszej dyspozycji w finale Francuzi jednak nie potrafili pokonać bramkarza Portugalii. Drużyna Cristiano Ronaldo, który na początku spotkania doznał kontuzji, w końcu sama znalazła drogę do bramki faworyta. Strzelcem jedynej bramki w ostatnim meczu był Eder, a Portugalia, po bolesnej porażce z 2004 roku przeciwko Grecji, doczekała się wielkiego, międzynarodowego sukcesu.