Mistrzostwa Świata 2022 Katar - 2014 Brazil

Czym są Mistrzostwa Świata, czyli najważniejsze rozgrywki w piłce nożnej

Mundial jest zdecydowanie największą i najważniejszą piłkarską imprezą na świecie. Jego pierwsza edycja miała miejsce już w 1930 roku. Mistrzostwa zostały zorganizowane przez FIFA, która powstała 26 lat wcześniej. Ówczesnym prezydentem federacji był Francuz, Jules Rimet, uznawany za ojca tych rozgrywek.

Na imprezach takich jak Mistrzostwa Świata terminarz składa się z 64 meczów. 32 drużyny, które dostały się do finałów są na początku przydzielane do 8 grup po 4 reprezentacje w każdej. Tylko 2 drużyny z każdej grupy awansują później do fazy play-off, która zaczyna się od ⅛ finału. Od tego momentu tylko ta kadra, która wygra wszystkie pozostałe mecze będzie miała tę radość cieszyć się najważniejszym dla piłkarza trofeum, jakim jest puchar Mistrzostw Świata.

Pierwsze kroki piłki reprezentacyjnej

Pierwszy oficjalny mecz reprezentacyjny odbył się na długo przed inauguracyjną edycją Mundialu. W 1872 roku Anglia zmierzyła się ze Szkocją, a mecze piłki nożnej rzadko były rozgrywane poza Wyspami Brytyjskimi. Było to oczywiście spotkanie towarzyskie, które zakończyło się bezbramkowym remisem. Historycznemu wydarzeniu przyglądało się 4000 widzów.

Przez kolejnych 30 lat piłka nożna znacznie zyskała na popularności. Zaczęło powstawać wiele federacji piłkarskich na terenie całego świata. Pierwszy oficjalny mecz poza Wielką Brytanią odbył się w Montevideo, w 1902 roku. Rywalami byli wtedy Urugwaj i Argentyna.

Pierwsza próba zorganizowania międzynarodowego turnieju na poziomie reprezentacji miała miejsce w 1906 roku w Szwajcarii. Jednak okazało się, że na takie przedsięwzięcie jest jeszcze za wcześnie, a cała idea zakończyła się fiaskiem.

W 1914 roku FIFA zgodziła się, aby turniej olimpijski został nazwany mistrzostwami świata w piłce nożnej dla amatorów i wzięła odpowiedzialność za organizację tej imprezy. Tym samym, w 1920 roku w Antwerpii odbył się pierwszy międzynarodowy turniej wygrany przez Belgów, czyli gospodarzy. W 1924 i 1928 zwyciężał natomiast Urugwaj.

Piłka nożna miała zostać usunięta z programu Igrzysk Olimpijskich, które miały się odbyć w 1932 roku. Wszystko przez to, że te dyscyplina nie cieszyła się wielką popularnością w Stanach Zjednoczonych.

Mundial czas zacząć - pierwsze Mistrzostwa Świata

FIFA postanowiła więc zorganizować własne rozgrywki międzynarodowe. Pierwszy Mundial w 1930 miał zostać zorganizowany w Urugwaju - kraj tego roku obchodził 100. rocznicę niepodległości, a ponadto jego reprezentanci wygra 2 ostatnie turnieje olimpijskie.

Podróż za ocean okazała się być jednak problemem dla reprezentacji europejskich. Trudno było otrzymać deklarację, że któraś z federacji wyśle swoich piłkarzy na imprezę. Jednak dzięki inicjatywie Julesa Rimeta udało się przekonać Belgię, Francję, Jugosławię, Rumunię i Węgry. Na pierwszym Mundialu łącznie wzięło udział 13 drużyn, a zwycięzcą okazali się gospodarze, czyli Urugwaj. Mistrzostwa Świata mecze zaczęły więc rozgrywać w Ameryce Południowej.

Pierwsze dwa mecze Mistrzostw Świata odbyły się jednocześnie. Francja pokonała wtedy Meksyk 4:1, a pierwszą bramkę w historii tych rozgrywek strzelił zawodnik „Trójkolorowych” - Lucien Laurent. W międzyczasie Stany Zjednoczone ograły Belgię 3:0. Finał tej edycji pomiędzy Urugwajem a Argentyną w Montevideo obejrzało aż 93 tysiące widzów.

Po 4 latach turniej odbył się ponownie, tym razem w Europie, a dokładniej we Włoszech. Na imprezie zabrakło jednak reprezentacji Urugwaju, Boliwii i Paragwaju, przez co Argentyna i Brazylia jako przedstawiciele Ameryki Południowej awansowali bez kwalifikacji. Turniej ponownie został wygrany przez gospodarzy. Włosi w finale pokonali Czechosłowację 2:1. Na Mistrzostwach Świata w 1934 wystąpiła również reprezentacja Egiptu - pierwsza afrykańska drużyna biorąca udział w tych rozgrywkach.

Na kolejnym turnieju zadebiutowała reprezentacja Polski, a jej reprezentant, Ernest Wilimowski zapisał się na nim wielkimi zgłoskami. Stało się to w przegranym wynikiem 6:5 z Brazylią. Napastnik „Biało-Czerwonych” jest pierwszym w historii piłkarzem, który w jednym meczu Mistrzostw Świata zdobył aż 4 gole. Tę edycję Mundialu, który był rozgrywany we Francji ponownie wygrali Włosi broniąc tytuł sprzed 4 lat. Aby to osiągnąć w finale musieli pokonać reprezentację Węgier.

II wojna światowa zahamowała nie tylko krajowe rozgrywki klubowe. Konflikt odbił się również na Mistrzostwach Świata, które w latach 1942 i 1946 nie zostały zorganizowane z powodu działań wojennych.

Powojenna reaktywacja, rozwój piłki nożnej i pamiętne turnieje

Kolejny Mundial odbył się więc w roku 1950 w Brazylii. Wtedy po raz pierwszy w rozgrywkach zagrała reprezentacja Anglii, która wycofała się z FIFA 30 lat wcześniej. Tytuł mistrza świata wrócił jednak w posiadanie drużyny z Ameryki Południowej - w finale reprezentacja Urugwaju pokonała gospodarzy 2:1. To spotkanie oglądała rekordowa ilość około 200 tysięcy widzów.

Kolejną edycję Mundialu, który był rozgrywany w Szwajcarii wygrali Niemcy, którzy w finale pokonali Węgrów. Dla przegranych w tym spotkaniu bramkę strzelił legendarny Ferenc Puskas, którego imieniem nazwano nagrodę za najpiękniejszą bramkę roku - wyróżnienie to jest przyznawane do dziś. Mistrzostwa w 1954 roku były również pierwszymi transmitowanymi w telewizji. Padł na nich również rekord strzelonych goli w jednym meczu - ćwierćfinał pomiędzy Szwajcarią a Austrią zakończył się wynikiem 7:5.

Na dwóch następnych Mistrzostwach Świata rozgrywanych w latach 1958 i 1962 triumfowała reprezentacja Brazylii. „Canarinhos” najpierw pokonali w finale gospodarzy ze Szwecji, a dwie bramki zdobył legendarny Pele. Natomiast po 4 latach w ostatnim meczu udało się pokonać Czechosłowację.

Mundial w 1966 roku był imprezą, którą Anglicy do dziś wspominają z wyjątkową dumą. Właśnie wtedy, jako gospodarze turnieju, wygrali go po raz pierwszy i ostatni w swojej historii. Pamiętnym wydarzeniem było skradzenie pucharu podczas przygotowań. Tydzień później odnalazł je policyjny pies o imieniu Pickles. Te Mistrzostwa Świata były również pierwszymi które zaprezentowały oficjalne logo i maskotkę. Wtedy Korea Północna jako pierwszy zespół z Azji awansował do ćwierćfinału, a królem strzelców z 9 trafieniami na koncie został Eusebio, którego Portugalia debiutowała na tych rozgrywkach. Anglik Sir Geoff Hurst do dziś jest jedynym piłkarzem, który zdobył hat-tricka w finale.

Turniej z 1970 roku pamiętany jest głównie z powodu meczu półfinałowego pomiędzy Włochami a Niemcami. W tym spotkaniu padło aż 5 goli w dogrywce, a po wykorzystaniu przez drużynę niemiecką wszystkich zmian, Franz Beckenbauer musiał kontynuować grę ze złamaną ręką. Ostatecznie Mundial został wygrany przez Brazylię, która pokonała Italię w finale 4:1.

Reprezentacja Holandii w swojej historii aż 3 razy awansowała do finału Mistrzostw Świata, ale wszystkie z tych meczów przegrała. Początek tej passy miał miejsce w 1974 roku, kiedy w ostatnim meczu ulegli Niemcom. Jednak najważniejszym faktem związanym z tą edycją Mundialu jest zdobycie 3. miejsca przez reprezentację Polski prowadzoną przez Kazimierza Górskiego. Był to pierwszy tak ogromny sukces naszej reprezentacji. Ten wyczyn udało się powtórzyć jeszcze raz - w 1982 roku w Hiszpanii, kiedy selekcjonerem „Biało-Czerwonych” był Antoni Piechniczek.

Natomiast w roku 1978 pierwsze Mistrzostwo Świata wywalczyła reprezentacja Argentyny, której największą gwiazdą był Mario Kempes. Właśnie ten zawodnik w finale przeciwko Holendrom strzelił 2 bramki, które zdecydowały o ostatecznym triumfie „Albicelestes”.  

Z reprezentacją Argentyny z tamtych lat bardziej kojarzy się oczywiście Diego Armando Maradona, który był kluczową postacią w wygraniu przez tę drużynę Mundialu w 1986 roku. Mistrzostwa rozgrywane w Meksyku były imprezą, na której narodziła się popularna kibicowska celebracja zwana „meksykańską falą”. Po zakończeniu finału „Boski Diego” został wybrany najlepszym piłkarzem turnieju, za to królem strzelców był Anglik - Gary Lineker z 6 trafieniami.

Podczas kolejnej edycji Argentyna ponownie awansowała do finału. Mistrzostwa Świata statystyki mają jednak bezlitosne - najczęściej wygrywała reprezentacja z kontynentu, na którym rozgrywana jest impreza. Tak było i tym razem, a w finale we Włoszech „Albicelestes” zostali pokonani przez Niemców.

Do roku 1994 w każdym finale rozgrywek, jakimi były Mistrzostwa Świata wyniki były bramkowe. Jednak tym razem najważniejszy mecz pomiędzy Brazylią a Włochami zakończył się bezbramkowym remisem, a o zwycięstwie zadecydowała seria rzutów karnych, w której triumfowała drużyna z Ameryki Południowej. Jedenastkę, która mogła dać Włochom szansę na zwycięstwo spektakularnie zmarnował wtedy Roberto Baggio. Ten moment stał się symbolem całych Mistrzostw.

Kilku ostatnich mistrzów - Mundial w XXI wieku

W 1998 roku, jako gospodarz turnieju, sukces odniosła Francja, która pokonała w finale silną Brazylię aż 3:0. Jednak to „Canarinhos” mieli wtedy passę 3 finałów z rzędu, z czego 2 z nich wygrali. Stało się to 4 lata wcześniej, po wspomnianym finale z Włochami oraz w 2002 roku, gdy Mundial był rozgrywany w Korei Południowej i Japonii. Brazylia złożona z takich gwiazd jak: Roberto Carlos, Ronaldinho, Cafu, Ronaldo czy Rivaldo przeszła przez ten turniej bez żadnej polemiki eliminując po drodze kolejnych rywali. W finale z Niemcami podopieczni Scolariego wygrali wtedy 2:0.

Finał z roku 2006 już do końca świata będzie kojarzył się z jednym incydentem - uderzeniem Marco Materazziego głową przez Zinedine’a Zidane’a. Kapitan Francji strzelił w tym meczu bramkę, ale w pamięć zapadła wszystkim właśnie ta przykra sytuacja. Zizou został ukarany czerwoną kartką, a co najgorsze, był to jego ostatni mecz w karierze. Legendarny pomocnik swoim zachowaniem zaprzepaścił szansę „Trójkolorowych” na ostateczny triumf. Włosi zwyciężyli wtedy po serii rzutów karnych.

Rok 2010 to złoty okres reprezentacji Hiszpanii, która od 2008 do 2012 wygrała 3 wielkie turnieje z rzędu. Podopieczni Vicente del Bosque na Mundialu w Republice Południowej Afryki przegrali tylko swój pierwszy mecz w fazie grupowej ze Szwajcarią, by wszystkie kolejne, wraz z finałem przeciwko Holandii, wygrać. Historyczną dla wszystkich Hiszpanów bramkę w dogrywce zdobył wtedy Andres Iniesta. Wychowanek Barcelony zasłynął tym, że najważniejszego w swoim życiu gola zadedykował zmarłemu koledze, kapitanowi Espanyolu - Daniemu Jarque.

Na Mistrzostwach Świata w Brazylii w 2014 roku zasłużonymi zwycięzcami okazali się Niemcy. Podopieczni Joachima Loewa zasłynęli na tej imprezie historyczną wygraną w półfinale z Brazylią. Zespół z Europy pokonał wtedy swoich rywali, gospodarzy turnieju, aż 7:1. W finale zmierzyli się z inną, na papierze wyraźnie słabszą, reprezentacją Argentyny. Jednak z „Albicelestes” mieli już o wiele większe problemy. Decydujący gol Mario Goetze padł dopiero w dogrywce, a gdyby nie porażająca nieskuteczność Gonzalo Higuaina i Rodrigo Palacio, Argentyńczycy mogli wygrać ten Mundial.

W 2018 roku Mistrzostwa Świata odbyły się w Rosji, a ich triumfatorem, po 20 latach oczekiwania, została Francja prowadzona przez Didiera Deschampsa. „Trójkolorowi” byli zdecydowanie najlepszą drużyną na tym turnieju, a w finale nie dali szans niezwykle ambitnym Chorwatom, którzy swoją postawą, determinacją i umiejętnościami zaskoczyli kibiców piłkarskich na całym świecie. Najlepszym piłkarzem tego Mundialu został wybrany Luka Modrić - chorwacki pomocnik Realu Madryt.