Eredivisie

Pierwsze amatorskie rozgrywki w Holandii

Rozgrywki piłkarskie w Holandii początkowo miały charakter nieoficjalny. Ich pierwszy sezon miał miejsce w 1888 roku. Jednak pierwszy klub powstał już 15 września 1879 roku w Harlemie - był nim Koninklijke HFC.

Przez pierwszych osiem sezonów holenderskie kluby rozgrywały mecze systemem nieligowym. Mistrzowie zostali wyłonieni przez play-offy aż do roku 1954. Rozgrywki miały charakter amatorski do 1897 roku. Brały w nich udział drużyny, które wcześniej wygrały swoją regionalną ligę.

Uczestnikami premierowej edycji rozgrywek były takie kluby, jak: Koninklijke HFC, HVV Den Haag, VV Concordia, Olympia Rotterdam, Excelsior Haarlem i RAP. Pierwszym nieoficjalnym mistrzem Holandii w sezonie 1888/89 została VV Concordia. Zwycięzcy pierwowzoru Eredivisie terminarz mieli złożony z 7 spotkań. Rok później, ale już z 9 rozegranymi meczami, triumfowało Koninklijke HFC.

Przez pierwsze lata działania rozgrywek, Królewski Holenderski Związek Piłki Nożnej (KNVB) nie zgadzał się, aby w piłce nożnej w tym kraju w grę wchodziły jakiekolwiek pieniądze. Gracze, którzy zostali przyłapani na otrzymywaniu wynagrodzenia lub opłat za transfer byli zawieszani.

Najbardziej utytułowany klub w Holandii, czyli Ajax Amsterdam, swoje pierwsze mistrzostwo kraju wygrał w sezonie 1917/18. Rozgrywki były wtedy podzielone na 5 dywizji: Pierwsza liga wschodnia, pierwsza liga północna, pierwsza liga południowa, pierwsza liga zachodnia A i pierwsza liga zachodnia B.

Dwa najbardziej utytułowane kluby w Holandii czekały na swoje pierwsze tytuły nieco dłużej. Feyenoord Rotterdam zwyciężył w sezonie 1923/24, a PSV Eindhoven wygrało w kampanii 1928/29.

W każdej z tych lig udział brała inna liczba drużyn (od 8 do 12). Jednak tylko jedna, która zajęła 1. miejsce, awansowała do fazy play-off. Tam rywalami Ajaksu byli: Go Ahead, Willem II, Amsterdamsche Football Club oraz Be Quick 1887.

Katastrofa dała impuls do utworzenia ligi

Bodźcem do uczynienia rozgrywek profesjonalnymi były liczne wyjazdy piłkarzy z Holandii. Gracze opuszczali kraj, ponieważ wiedzieli, że za granicą będą mieli możliwość zarabiania pieniędzy na grze w piłkę. Ci piłkarze również zostali zawieszeni przez KNVB i nie mieli możliwości grania dla kadry narodowej Holandii.

W 1953 roku w Holandii miała miejsce tragedia zwana „Watersnoodramp” (katastrofa powodzi). W wyniku wielkiego sztormu woda z Morza Północnego wylała się aż 75 kilometrów wgłąb lądu. W katastrofie zginęło 1836 osób.

To wydarzenie skłoniło holenderskich piłkarzy do zorganizowania w Paryżu meczu charytatywnego przeciwko Francji (ponieważ większość zawodników z Holandii grało wtedy w lidze francuskiej). Spotkanie zostało zbojkotowane przez KNVB. Jednak po tym, jak Holendrzy pokonali Francuzów 2:1, a kibice byli świadkami świetnej gry drużyny, liga holenderska statystyki popularności wniosła o wiele wyżej.

Po zakończeniu II wojny światowej w lidze holenderskiej brało udział wiele drużyn. W latach 1945-1949 sprawa mistrzostwa Holandii rozstrzygała się pomiędzy rekordową liczbą 66 klubów (rozdzielonych na 6 grup).

W wyniku konfliktu ze związkiem powstało dysydenckie, profesjonalne stowarzyszenie - NBVB, pod szyldem którego odbyły się rozgrywki w sezonie 1954/55. Ówczesna liga nosiła nazwę Eerste klasse. Jedynym mistrzem ligi o tej nazwie została drużyna Willem II.

Dnia 3 lipca 1954 r. KNVB spotkał się z kilkoma zainteresowanymi klubami amatorskimi, które obawiały się, że najlepsi gracze dołączą do profesjonalnych zespołów. Spotkanie to zostało nazwane „Slaapkamerconferentie” (konferencja w sypialni) i doprowadziło do tego, że Związek niechętnie zaakceptował półprofesjonalny charakter rozgrywek piłkarskich i postanowił osiągnąć kompromis z NBVB.

Eredivisie - pierwsze rozgrywki z systemem ligowym

Pierwszy oficjalny mecz profesjonalnych rozgrywek w Holandii odbył się pomiędzy Venlo i Alkmaar. Liga składała się wtedy z 11 kolejek zanim oba związki, KNVB i NBVB, w listopadzie doszły do porozumienia i połączyły siły. W ten sposób powstały nowe rozgrywki zwane Hoofdklasse. Pod tą nazwą funkcjonowały tylko przez jeden sezon, a zwycięzcą został Rapid JC (dziś znany jako Roda JC).

Liga holenderska pod nazwą Eredivisie (Honorowa dywizja) mecze zaczęła rozgrywać od sezonu 1956/57. Były to już rozgrywki, w których zrezygnowano z systemu play-off i przypominały ligę, którą znamy dziś.

W pierwszym sezonie Eredivisie udział wzięło osiemnaście najlepszych klubów w kraju. Pierwszymi członkami w 1956 roku byli: Ajax, BVC, BVV, DOS, EVV, Elinkwijk, SC Enschede, Feijenoord, Fortuna '54, GVAV, MVV, NAC, NOAD, PSV, Rapid JC, Sparta, VVV '03 i Willem II. W tym sezonie swoje 9. mistrzostwo Holandii zdobył Ajax Amsterdam.

W historii Eredivisie, czyli od 1956 do 2018 roku, mistrzami Holandii zostawało tylko 8 klubów: Ajax Amsterdam (25 razy), PSV Eindhoven (21 razy), Feyenoord Rotterdam (10 razy) AZ Alkmaar (2 razy) oraz FC Twente, DWS, Sparta Rotterdam i DOS Utrecht (po 1 razie). Licząc również rozgrywki amatorskie od 1888 roku, drużyn triumfujących było aż 29.

Tabela Eredivisie od samego początku istnienia ligi zawiera 18 zespołów. Rozgrywki są prowadzone systemem ligowym i składają się z 34 kolejek.

Najlepszym strzelcem w historii ligi holenderskiej jest Willy van der Kuijlen. W latach 1964-1982 strzelił 311 goli (308 dla PSV Eindhoven i 3 dla MVV Maastricht).

Najwięcej występów natomiast zanotował bramkarz PSV i Sparty Rotterdam - Willem „Pim” Doesburg. Na holenderskich boiskach zagrał 867 razy.