Liga Europy

Zaplecze Ligi Mistrzów - nowe europejskie rozgrywki

Liga Europy to jedne z dwóch największych klubowych rozgrywek międzynarodowych, które istnieją na Starym Kontynencie. Kluby kwalifikują się do niej na podstawie wyników w lidze lub pucharze krajowym. Udział w tym pucharze przypada więc tym drużynom, które zajęły odpowiednio wysokie miejsce w tabeli w ubiegłym sezonie, ale nie na tyle dobre, aby załapać się do Ligi Mistrzów.

Pierwotnie rozgrywki nosiły nazwę Puchar UEFA i zostały założone 16 lat po pierwszej edycji Pucharu Europy, czyli w roku 1971. Zastąpiły wtedy Puchar Miast Targowych, który właśnie do tego czasu był rozgrywany od 1955 roku. Jednak obie rozgrywki są traktowane jako dwa niezależne od siebie turnieje.

Przez tych 16 lat działania Pucharu Miast Targowych liczba drużyn wzrosła z 12 do 64. Właśnie tyle klubów wzięło udział w premierowej edycji Pucharu UEFA w sezonie 1971/72. Najlepszym z nich okazał się Tottenham, który w angielskim finale pokonał Wolverhampton Wanderers.

Na początku istnienia turnieju, który dziś znamy jako Liga Europy mecze finałowe rozgrywano na stadionie jednej i drugiej drużyny, czyli w formie dwumeczu. Ta sytuacja zmieniła się dosyć późno, bo dopiero w sezonie 1997/1998.

Angielska dominacja w Pucharze UEFA

Pierwsze 4 lata Pucharu UEFA to dominacja drużyn z ligi angielskiej. W tym czasie tylko jeden finał odbył się bez udziału klubu z tego kraju. Drugim po Tottenhamie mistrzem został Liverpool FC. Tym razem ostatnim rywalem nie był zespół z tego samego kraju. „The Reds” wywalczyli trofeum po wygraniu dwumeczu z Borussią Moenchengladbach.

W następnej edycji do pary finałowej ponownie dostał się pierwszy triumfator, czyli Tottenham Hotspur. Tym razem musiał jednak uznać wyższość holenderskiego Feyenoordu Rotterdam. W 3. edycji Pucharu UEFA trofeum po raz pierwszy wpadło w ręce drużyny z innego kraju niż Anglia.

W sezonie 1973/74 do finału zakwalifikowały się: Borussia Moenchengladbach z Niemiec oraz Twente z Holandii. Ci pierwsi zrewanżowali się za porażkę z Liverpoolem sprzed dwóch lat i bardzo pewnie, bo pokonując swoich rywali 5:1 na wyjeździe, sięgnęli po swoje pierwsze z dwóch trofeów w tych rozgrywkach.

W każdej z kolejnych 4 edycji wygrywała drużyna z innego kraju: Anglii, Włoch, Holandii i Niemiec. Puchary trafiły kolejno do: Liverpoolu, Juventusu, PSV Eindhoven i Borussii Moenchengladbach. W 1981 roku swoje jedyne międzynarodowe trofeum wygrał angielski Ipswich Town, a rok później pierwsze z dwóch mistrzostw Pucharu UEFA w historii szwedzkiej piłki zdobył IFK Goteborg. Żaden inny klub ze Skandynawii nie sięgnął po ten tytuł.

Kolejna edycja okazała się być historyczną dla belgijskiego Anderlechtu Bruksela. W 1983 roku po dwumeczu finałowym z Benfiką zdobył on swój jedyny tytuł mistrza Pucharu UEFA i Ligi Europy.

Pierwsze tytuły dla Hiszpanii i włoska hegemonia

W latach 1984-1986 swoje 2 jedyne puchary rok po roku wygrał Real Madryt. Było to pierwsze zwycięstwo hiszpańskiej drużyny w tych rozgrywkach. Na kolejny taki sukces kluby z tego kraju musiały czekać bardzo długo, bo aż do 2004 roku, kiedy najlepszym zespołem Pucharu UEFA okazała się Valencia. Liga Europy wyniki najwyższej frekwencji podczas meczu finałowego osiągnęła w 1985 roku, kiedy na Santiago Bernabeu podczas spotkania Realu Madryt z węgierskim Mol Vidi zasiadło 90000 widzów.

Lata 1988-1999 to absolutna dominacja klubów z Włoch. Podczas tych 11 sezonów drużyny z Serie A wygrywały Puchar UEFA aż 8 razy. Na listę zwycięzców wpisały się wtedy: Inter Mediolan (3 razy), Juventus (2 razy) Parma (2 razy) oraz Napoli. W międzyczasie, bo w latach 1992, 1996 i 1997, jedynymi klubami spoza tego kraju, które wygrały rozgrywki, były kolejno: Ajax Amsterdam, Bayern Monachium i Schalke 04.

Hiszpania bierze wszystko - 5 pucharów Sevilli

Od wspomnianego zwycięstwa Valencii w 2004 roku, na które drużyny z Primera Division czekały aż 18 lat, rozpoczęła się hegemonia Hiszpanii w europejskiej piłce. Klubem, który osiągnął w tych rozgrywkach w XXI wieku najwięcej jest Sevilla. Zespół z Andaluzji zwyciężył aż 5 razy, z czego 3 pod rząd (w latach 2014-2016). Dziś rozgrywki pod nazwą Liga Europy tabela otwiera się właśnie od Sevilli. Na drugim miejscu ex aequo znajdują się aż 4 kluby: Liverpool, Inter Mediolan, Juventus i Atletico Madryt.

„Los Colchoneros” z Madrytu to druga drużyna, która najbardziej przyczyniła się do dominacji Hiszpanii na arenie europejskiej piłki klubowej. Podopieczni Diego Simeone swoje puchary za zwycięstwo w Lidze Europy zdobywali w latach: 2010, 2012 i 2018. Tylko w przypadku tego pierwszego szkoleniowcem Atletico był kto inny, niż Simeone. Pierwsze trofeum w tych rozgrywkach dał klubowi Quique Sanchez Flores.  

Zmiany w systemie Ligi Europy

Podczas istnienia tych rozgrywek, ich format zmieniał się niejednokrotnie. Pierwotnie, w latach 1971-2004 kolejne mecze były rozgrywane systemem play-off w dwumeczach. Dopiero od 1997 roku Liga Europy mecze finałowe zaczęła rozgrywać w jednym kraju, na neutralnym terenie. Pierwsze pojedynczy finał odbył się na Parc de Princes w Paryżu. Inter Mediolan pokonał wtedy Lazio Rzym 3:0.

Od sezonu 1996/1997 w Lidze Europy zaczęły występować drużyny, które na etapie kwalifikacji odpadły z Ligi Mistrzów. Dwa lata później do tych rozgrywek zaczęły dołączać również zespoły, które w fazie grupowej Champions League zajęły 3. miejsce nie dające promocji do ⅛ finału.

W latach 2004-2009 w fazie grupowej Pucharu UEFA brało udział 40 drużyn, które zostały podzielona na 8 grup. Z każdej z nich do fazy play-off awansowały 3 najlepsze. Ich skład dopełniało 8 zespołów, które odpadły z Ligi Mistrzów na wczesnym etapie.

Od sezonu 2009/10 w rozgrywkach, które były już znane jako Liga Europy terminarz składał się z 202 meczów. W każdej grupie, zamiast 5 drużyn, rywalizowały 4 i tylko 2 najlepsze awansowały do 1/16 finału. Nie zmieniło się jednak to, że zespoły z 3. miejsc fazy grupowej Ligi Mistrzów brały udział w play-offach Ligi Europy. Łącznie w całych rozgrywkach udział bierze aż 196 drużyn z całego kontynentu.

Najlepsi - Liga Europy statystyki i rekordy

Najlepszym strzelcem w historii Ligi Europy jest Henrik Larsson. Szwed w barwach Feyenoordu Rotterdam, Celticu Glasgow i Helsingbordu zdobył 40 bramek w 56 meczach.

Najwięcej występów w historii tych rozgrywek zaliczył Giuseppe Bergomi - w barwach Interu Mediolan zagrał aż 96 spotkań.

Rekordowe zwycięstwo pod względem ilości bramek miało miejsce w 1984 roku. Ajax Amsterdam pokonał Red Boys Differdange aż 14:0.

Największa deklasacja w dwumeczu miała natomiast miejsce w roku 1972. Również holenderska drużyna, Feyenoord Rotterdam, w pierwszej rundzie pokonała Rumelange aż 21:0. Pojedyncze spotkania zakończyły się wynikami 9:0 i 0:12.