Legia Warszawa

Pierwsze lata klubu założonego przez żołnierzy

Za datę powstania Legii Warszawa uznaje się rok 1916, kiedy Legiony Polskie założyły drużynę piłkarską pod Maniewiczami na Wołyniu. Ważnym wydarzeniem dla tej inicjatywy był wybuch I wojny światowej, ponieważ w skład zespołu wchodziło wielu żołnierzy, którzy przed rozpoczęciem działań zbrojnych grali w piłkę nożną.

Pierwsze wspólne treningi piłkarze odbywali już w 1915 roku w Piotrkowie na Wołyniu. Drużyna została oficjalnie założona między 5 a 15 marca 1916 roku z inicjatywy Zygmunta Jana Wasseraba, prawnika wojskowego i przedwojennego piłkarza Pogoni Stryj.

Pierwszym prezesem klubu został chorąży Władysław Groele, a nazwę „Drużyna Sportowa Legia” zaproponował plutonowy Stanisław Mielech.

Legia Warszawa mecze zaczęła rozgrywać w roku założenia przeciwko różnym drużynom wojskowym takim jak Dywizyjny Zakład Sanitarny,  6. Pułk Piechoty Legionów i 4. Pułk Piechoty Legionów.

W związku z ofensywą Brusiłowa (atakiem Imperium Rosyjskiego na ziemie polskie), klub zmienił swoją siedzibę i przeniósł się do Warszawy. Pierwsze spotkanie przeciwko Polonii na stadionie Agrykoli zakończyło się remisem 1:1.

Legia Warszawa wyniki od początku swojego istnienia osiągała bardzo dobre. Z dziewięciu pierwszych rozegranych meczów zespół wygrał aż sześć razy, a trzykrotnie zremisował. Po zwycięstwie z ówczesnym mistrzem Polski, Cracovią, Legia nieoficjalnie została okrzyknięta najlepszym klubem w kraju.

Na samym początku dwudziestolecia międzywojennego Legia kontynuowała grę na poziomie amatorsko-towarzyskim.

Nowa Legia jako klub wojskowy

Reaktywacja klubu miała miejsce 14 marca 1920 roku. Wśród inicjatorów nowego powstania drużyny znalazł się Zygmunt Wassernab, jeden z założycieli z 1916 roku. Od tej pory nazywana była „WKS”, czyli „Wojskowym Klubem Sportowym”.

Po reaktywacji drużyna nie wzięła udziału w rozgrywkach o mistrzostwo Polski z powodu wojny polsko-bolszewickiej. W latach 1921-1926 nie uzyskała natomiast promocji do gry poza klasą A regionu warszawskiego. W 1922 roku nazywała się już Wojskowy Klub Sportowy „Legia” Warszawa i zawiązała fuzję z najstarszym warszawskim klubem sportowym, Koroną. W wyniku tego połączenia przyjęła zielono-białe barwy klubowe.

Legia rozegrała swój pierwszy międzynarodowy mecz 18 maja 1922, a jej rywalem była czechosłowacka Viktoria Żiżkow Praga.

W 1927 roku powstała Polska Liga Piłki nożnej. W nowych rozgrywkach po raz pierwszy wzięła udział Legia Warszawa terminarz której składał się z 26 meczów. Drużyna zajęła wtedy 5. miejsce w lidze.

Trzy lata później klub przeniósł się na nowo wybudowany Stadion Wojska Polskiego przy ulicy Łazienkowskiej w Warszawie. Na początku lat 30-tych Legia Warszawa statystyki miała całkiem niezłe. Do zwycięstwa w lidze w dwóch pierwszych sezonach brakowało jej kolejno jednego i trzech punktów. Od 9 sierpnia 1930 roku klub rozgrywa swoje domowe mecze na Stadionie Wojska Polskiego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

W 1936 roku, czyli w 20. rocznicę swojego istnienia, Legia zanotowała jedyny w swojej historii spadek z najwyższego szczebla rozgrywek piłkarskich w Polsce. Władze klubu przywróciły mu statut wojskowy, przez co wielu piłkarzy będących cywilami odeszło do innych warszawskich drużyn. Dwa lata później, po przegraniu baraży o awans, działacze postanowili wycofać drużynę z rozgrywek piłkarskich.

W kwietniu 1945 roku klub został reaktywowany pod nazwą I Wojskowy Klub Sportowy Warszawa, a dwa miesiące później dodano człon „Legia”. W pierwszych powojennych rozgrywkach w Polsce drużyna zajęła drugie miejsce, ulegając jedynie innemu zespołowi z Warszawy, Polonii.

Nazwa klubu po raz kolejny została zmieniona w 1949 roku. Jego sponsorem zostało Centralne Wojsko Polskie, na skutek czego jego nazwa brzmiała od tej pory Centralny Wojskowy Klub Sportowy Warszawa. Dzięki temu partnerstwu Legia mogła ściągać piłkarzy innych klubów. W ten sposób na Łazienkowską przenieśli się m.in. Ernest Pohl i Lucjan Brychczy.

Na swoje pierwsze poważne sukcesy Legia musiała czekać aż 39 lat. W 1955 roku wygrała jednak zarówno mistrzostwo, jak i Puchar Polski. Trenerem drużyny był wtedy János Steiner, pod którego wodzą zdobyty został pierwszy w historii polskiej piłki dublet. To niezwykłe osiągnięcie Legii udało się powtórzyć również w roku 1956.

W tym drugim sezonie Legia po raz pierwszy zagrała również w Pucharze Europy, ale odpadła już na etapie 1/16 finału, ulegając czechosłowackiemu Slovanowi Bratysława.

Era Kazimierza Deyny i odebrane trofeum

W latach 60-tych i 70-tych Legia odniosła zaledwie kilka sukcesów w rozgrywkach krajowych. W tym czasie wygrała dwa mistrzostwa i trzy Puchary Polski. W roku 1960 po raz pierwszy trenerem zespołu został Kazimierz Górski, a w 1966 w klubie w Warszawy zadebiutował Kazimierz Deyna, który grał tam przez kolejnych 12 lat. W 389 meczach strzelił 141 goli, a numer, z którym występował (10) do dziś jest w Legii zastrzeżony. W 1979 roku Deyna przeniósł się do Manchesteru City.

Rok 1970 był natomiast jej najlepszym, jeśli chodzi o szczebel europejski. Drużyna w Pucharze Europy pokonała takie zespoły jak rumuński UT Arad, francuski AS Saint-Étienne i turecki Galatasaray SK. Dotarła tym samym do półfinału, gdzie czekał na nią Feyenoord Rotterdam. Na tym etapie przygoda Legii w tej edycji Pucharu Europy się zakończyła, ale był to najlepszy wynik osiągnięty przez drużynę z Warszawy w całej jej historii.

Dekadę lat 80-tych Legia rozpoczęła od zdobycia Pucharu Polski, który udało się jej obronić w roku 1981. Drużyna wciąż nie była w stanie jednak zdobyć mistrzostwa kraju, na które czekała od 1970 roku.

W 1989 roku udało się powtórzyć sukces sprzed 8 lat i wygrać Puchar Polski. To trofeum Legia zdobywała dość regularnie i zazwyczaj robiła to dwa razy z rzędu. Tak było i tym razem, gdyż w 1990 roku ponownie triumfowała w tych rozgrywkach.

W sezonie 1992/93 Legia Warszawa zajęła pierwsze miejsce w tabeli i gdyby nie afera korupcyjna, wygrałaby upragniony tytuł mistrza Polski. Puchar ostatecznie został przyznany Lechowi Poznań. Stołeczny klub w 2004 i 2007 roku wnioskował o uchylenie tej decyzji, ale bez skutku.

Ponadto w tym samym sezonie Komisja Ligi uznała, że jeden z zawodników Legii, Roman Zub, grał po spożyciu środków dopingujących przeciwko Widzewowi Łódź. Początkowo mecz zweryfikowano jako walkower dla łodzian, ale dzięki szczegółowym badaniom w Moskwie, które potwierdziły, że podwyższenie testosteronu w przypadku Zuba nie było spowodowane stosowaniem dopingu, decyzję tę cofnięto. Mimo wszystko Legii przez wspomniany korupcyjny skandal nie pozwolono na udział w europejskich pucharach.

Mistrz Polski po 24 latach

Na kolejne trofea klub musiał czekać do przełomowego sezonu 1993/94. Legia zdobyła wtedy wyczekiwany od 24 lat tytuł mistrza Polski i dołożyła do niego krajowy Puchar oraz Superpuchar. Skompletowała tym samym pierwszą w historii polskiej piłki nożnej „potrójną koroną”.

Sprawa piątego tytułu mistrzowskiego Legii toczyła się jednak do ostatniej kolejki i wywołała wiele kontrowersji. Drużyna z Warszawy zwyciężyła dzięki remisowi w ostatniej kolejce z Górnikiem Zabrze. Dzięki zdobytemu punktowi udało jej się utrzymać przewagę nad GKS-em Katowice, pomimo rozpoczęcia rozgrywek z ujemnym bilansem punktowym. „Legioniści” na początku mieli 5  „oczek” mniej z powodu wydarzeń z zeszłego sezonu.

Dzięki sukcesowi w kraju, Legia w końcu mogła zadebiutować w Lidze Mistrzów. Jej udział zakończył się jednak bardzo szybko, bo na etapie eliminacji, gdzie drużyna uległa chorwackiemu Hajdukowi Split.

W sezonie 1995/96 Legii udało się zakwalifikować do fazy grupowej Ligi Mistrzów. Trafiła w niej na Blackburn Rovers, Spartaka Moskwa i Rosenborg BK. Drużynie z Polski udało się wyjść z grupy i zagrać w ćwierćfinale, gdzie uległa greckiemu Panathinaikosowi Ateny.

Dominacja Legii w Polsce

W XXI wieku Legia jest najbardziej utytułowaną drużyną w Polsce. Warszawiacy od 2001 do 2018 roku zdobyli 7 tytułów mistrzowskich i tyle samo Pucharów Polski. W sezonie 2016/17 przeszła przez eliminacje do Ligi Mistrzów i dostała się do fazy grupowej, gdzie trafiła na Real Madryt, Borussię Dortmund i Sporting Lizbona.

Grupa ta była bardzo trudna, ale mimo różnicy klas Legia umiała postawić się Realowi Madryt i zremisować z nim w Warszawie 3:3. Jeden z meczów z Borussią Dortmund zakończył się natomiast wynikiem 8:4 dla drużyny z Niemiec. W meczach z udziałem polskiej drużyny padły aż 33 bramki. Dla porównania spotkania Sportingu Lizbona uzbierały ich zaledwie 13. „Legioniści” zajęli 3. miejsce w grupie i w dalszej części sezonu zagrali w Lidze Europy, gdzie w 1/16 finału trafili na Ajax Amsterdam. Tak zakończyła się ich europejska przygoda w sezonie 2016/17.

Rekordzistą pod względem osiągnięć indywidualnych w Legii Warszawa jest Lucjan Brychczy. Na chwałę klubu ze stolicy Polski zagrał on 452 razy i strzelił 226 bramek.

Najwyższe zwycięstwo w historii klubu miało miejsce 18 sierpnia 1956 roku. Legia pokonała wtedy Wisłę Kraków wynikiem 12:0.